Lęki i zaburzenia depresyjne

Problemy lęków są naturalnym elementem rozwoju dzieci, które w miarę jak dorastają, przestają być całkowicie ufne i otwarte, a stają się niepewne i powściągliwe, szczególnie gdy znajdą się w nowych sytuacjach.

Zazwyczaj prawidłowo rozwijające się dzieci w 2-4 roku życia często boją się zwierząt, w 4-6 roku życia - ciemności, duchów, czarownic, potworów, w wieku dorastania - śmierci, wojny lub ciężkiej choroby.

Dlatego w procesie diagnozy uwzględnia się wiek w jakim pojawiły się lęki i stopień ich nasilenia, czyli na ile utrudniają codzienne funkcjonowanie.

Na przykład lęk przed rozstaniem z mamą u 2 latka jest normą i na ogół sam mija, a u 7 latka wymaga już interwencji, gdyż utrudnia mu chodzenie do szkoły i źle wpływa na wyniki nauki.

Zdarza się czasami, że indywidualne skłonności do lęku nałożą się na trudności życiowe dziecka (np. rozwód rodziców, śmierć kogoś bliskiego, przeprowadzka, zmiana szkoły, wyjazd rodzica za granicę itd.) i wówczas dziecko traci poczucie bezpieczeństwa. Lęki mogą w takiej sytuacji przyjmować ciężką postać, tak że dziecko nie chce wychodzić z domu, mogą się utrzymywać latami aż do dorosłości. Bywa, że lęki przyjmują formę uogólnioną, czyli dziecko stale się o coś martwi, czegoś boi. Zwykle towarzyszy temu smutek i przygnębienie, wycofanie. Dziecko rzadko się śmieje, ma skłonności do płaczu i popadania w rozpacz. Mówimy wówczas, że objawy lękowe nakładają się na depresyjne, tak, że czasami ciężko jest je odróżnić, aby postawić jednoznaczne rozpoznanie.

Depresyjne dzieci, zwłaszcza starsze, mogą też paradoksalnie być pobudzone, drażliwe, agresywne i wówczas sprawiają wrażenie niegrzecznych, krnąbrnych źle wychowanych.

Jak można pomóc dziecku z problemami lęków?

Zacząć należy od dokładnego zbadania dziecka, jego rozwoju, czasami osobowości.

W leczeniu lęków pomocne są warsztaty asertywności, poprawiające wiarę w siebie i samoocenę, psychoterapia, wideotreningi, a ciężkich przypadkach leczenie farmakologiczne.